ઈરાન ન્યુક્લિયર ડીલને બચાવવા માટે દુનિયાના ઘણા દેશો એકબીજા સાથે વાતચીત કરી રહ્યા છે. આ દરમિયાન અમેરિકાએ ઈરાનને અનેક પ્રતિબંધોમાંથી પણ રાહત આપી છે.
ઈરાન (Iran) અને વિશ્વના ઘણા શક્તિશાળી દેશો વચ્ચે 2015માં ન્યુક્લિયર ડીલને (Nuclear Deal) બચાવવાના હેતુથી વાટાઘાટોના નિર્ણાયક તબક્કામાં પ્રવેશ કર્યો હતો. આ વચ્ચે અમેરિકી રાષ્ટ્રપ્રમુખ જો બાઈડનના વહીવટીતંત્રે શુક્રવારે ઈરાન પરમાણુ કાર્યક્રમ પર એક કરાર શરૂ કર્યો હતો. કારણ કે પરમાણુ કાર્યક્રમ માટેના નિયંત્રણોમાં થોડી રાહત આપવામાં આવી છે. પુનઃસ્થાપિત. અમેરિકન વાટાઘાટકારો આ મહત્વપૂર્ણ સત્ર માટે વિયેના ગયા છે. આ દરમિયાન યુએસ સેક્રેટરી ઑફ સ્ટેટ એન્ટની બ્લિંકને ઈરાનને નાગરિક પરમાણુ પ્રવૃત્તિઓ સંબંધિત ઘણા પ્રતિબંધોમાંથી મુક્તિ આપવા માટે હસ્તાક્ષર કર્યા છે.
અમેરિકાના રાષ્ટ્ર્પતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ (Donald Trump)ના વહીવટીતંત્રે આ છૂટને નાબૂદ કરી દીધી હતી. આ મુક્તિઓનો હેતુ ઈરાનને 2015ના કરારનું પાલન કરવા માટે લલચાવવાનો છે, જેનું તે ઉલ્લંઘન કરી રહ્યું છે કારણ કે ટ્રમ્પે 2018માં આ સોદામાંથી પીછેહઠ કરી હતી અને ઈરાન પર યુએસ પ્રતિબંધો ફરીથી લાદ્યા હતા. યુએસ અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે ડીલ પર પાછા ફરવા માટે સમર્થન મેળવવું મહત્વપૂર્ણ છે. તેમણે ઈરાનને કોઈપણ પ્રકારની છૂટછાટો આપવાનો ઈન્કાર કર્યો હતો.
ઈરાને કરારની શરતો પર કરી હતી વાત
અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે બ્રિટન, ચીન, ફ્રાન્સ, જર્મની, રશિયા અને યુરોપિયન યુનિયન સહિત અન્ય પક્ષોને વાટાઘાટોમાં ભાગ લેવા માટે મુક્તિ જરૂરી છે. વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા નેડ પ્રાઈસે ટ્વીટ કર્યું, ‘અમે ઈરાનને પ્રતિબંધોમાં રાહત આપી નથી. જ્યાં સુધી અમે ઈરાનના ‘જોઈન્ટ કોમ્પ્રિહેન્સિવ પ્લાન ઓફ એક્શન’ (JCPOA) હેઠળની અમારી પ્રતિબદ્ધતાઓ પર પાછા નહીં આવીએ ત્યાં સુધી અમે આ કરીશું નહીં. ઈરાને તમામ પ્રતિબંધોમાંથી રાહત ફરી શરૂ કરવાની માંગ કરી છે.
ટ્રમ્પ સરકારે મુક્તિ સમાપ્ત કરી
ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રે ઈરાન સામેના તેના ‘મહત્તમ દબાણ’ ઝુંબેશના ભાગરૂપે મે 2020માં છૂટને સમાપ્ત કરી હતી.આ સાથે જ તેને અત્યાર સુધીનો સૌથી ખરાબ રાજદ્વારી સોદો ગણાવ્યો હતો. પ્રમુખપદના ઉમેદવાર તરીકે જો બાઈડને અમેરિકાના પરમાણુ કરારમાંથી ખસી જવાને પ્રાથમિકતા આપી હતી અને તેમના વહીવટીતંત્રે તે ધ્યેય તરફ કામ કર્યું છે, જોકે તેમણે એક વર્ષ પહેલાં પદ સંભાળ્યું ત્યારથી થોડી પ્રગતિ થઈ નથી. વહીવટી અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે વિયેના વાટાઘાટોને આગળ વધારવામાં મદદ કરવા માટે મુક્તિ પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવી હતી.
