હાલમાં જર્મનીના મ્યુનિકમાં સુરક્ષા પરિષદનું આયોજન થઈ રહ્યું છે. આ કાર્યક્રમમાં વિશ્વભરમાંથી પ્રતિનિધિઓ પહોંચ્યા છે. આ સુરક્ષા પરિષદમાં જર્મન ચાન્સેલર ઓલાફ સ્કોલ્ઝે ભારતના વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો છે. સ્કોલ્ઝે યુરોપ પર જયશંકરના નિવેદનને યોગ્ય ગણાવ્યું છે જે તેમને સમર્થન આપ્યું છે. સ્કોલ્ઝે જયશંકરના જે નિવેદનની પ્રશંસા કરી છે તે નિવેદન ગયા વર્ષે જૂનમાં સ્લોવાકિયામાં યોજાયેલી કોન્ફરન્સમાં તેમના વતી આપવામાં આવ્યું હતું. જયશંકરના આ નિવેદનના ભારતમાં ખૂબ વખાણ થયા છે અને આ નિવેદન સોશિયલ મીડિયા પર ખૂબ વાયરલ પણ થયું હતું.
જયશંકરનું ઐતિહાસિક નિવેદન
‘યુરોપિયન વિચારધારાવાળા’ જયશંકરના નિવેદનના સમર્થનમાં, સ્કોલ્ઝે કહ્યું કે શું આ એકલા યુરોપની સમસ્યા નહીં હોય જો મજબૂત દેશોના કાયદા પોતાને આંતરરાષ્ટ્રીય સંબંધો થોપવા લાગે તો? જયશંકરે જૂન 2022માં સ્લોવાકિયામાં આયોજિત ગ્લોબુસેક બ્રાતિસ્લાવા ફોરમમાં તેના વલણ માટે યુરોપને સખત ઠપકો આપ્યો હતો. આ દરમિયાન તેમણે રશિયા અને યૂક્રેન યુદ્ધમાં ભારતનું વલણ સ્પષ્ટ કર્યું હતું. તેમણે કહ્યું હતું કે, ‘યુરોપે આ વિચારધારાથી આગળ વધવું પડશે કે તેની પોતાની સમસ્યાઓ સમગ્ર વિશ્વની સમસ્યાઓ છે અને સમગ્ર વિશ્વની સમસ્યાઓને યુરોપ સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી.’
ચાન્સેલર સ્કોલ્ઝે શું કહ્યું
સ્કોલ્ઝે જયશંકરના એ જ નિવેદનનો ઉલ્લેખ કર્યો. તેમણે કહ્યું, ‘યુરોપે આ વિચારધારાથી આગળ વધવું પડશે કે તેની પોતાની સમસ્યાઓ આખા વિશ્વની સમસ્યાઓ છે અને સમગ્ર વિશ્વની સમસ્યાઓને યુરોપ સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી’, ‘ભારતના વિદેશ મંત્રી જયશંકરનું આ નિવેદન આ વખતે મ્યુનિક સુરક્ષામાં રિપોર્ટમાં નોંધવામાં આવ્યું છે’. સ્કોલ્ઝના મતે જયશંકરના નિવેદનમાં યોગ્યતા છે.
તેમણે વધુમાં કહ્યું કે જકાર્તામાં યુરોપીયન અથવા ઉત્તર અમેરિકન, નવી દિલ્હીમાં વિશ્વાસપાત્ર હોવું અને કંઈક હાંસલ કરવા માટે માત્ર સામાન્ય હિતો પર ભાર મૂકવો પૂરતો નથી. સ્કોલ્ઝના મતે આ દેશોના હિતો અને ચિંતાઓને પણ સમજવી પડશે કારણ કે આ સંયુક્ત કાર્યવાહી માટે એક મહત્ત્વપૂર્ણ આધાર છે. જો સ્કોલ્ઝની વાત માનીએ તો તેમના માટે તે ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ બની જાય છે કે ગયા વર્ષે જૂનમાં G7 સમિટ દરમિયાન મંત્રણા માટે તેમની પાસે એશિયા, આફ્રિકા અને લેટિન અમેરિકાના પ્રતિનિધિઓ ન હતા, પરંતુ તે પ્રદેશોથી આવેલા લોકો હતા જેમની સાથે મળીને ગરીબી અને ભૂખમરો નાબૂદ કરવાની દિશામાં કામ કરી શકાય છે.
ચીન અને યુક્રેન વચ્ચેનો તફાવત
યુરોપ પર નિવેદન આપતી વખતે જયશંકરે ચીન અને ભારત વચ્ચેના ઘટનાક્રમો પર પણ સવાલ ઉઠાવ્યા અને યૂક્રેનમાં જે કંઈ થઈ રહ્યું છે તેનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે ચીન અને ભારત વચ્ચે જે કંઈ પણ છે, તે યૂક્રેનમાં જે કંઈ થઈ રહ્યું છે, એના ઘણા સમય પહેલાથી અસ્તિત્વમાં છે. આવી સ્થિતિમાં ચીનને એ વાતનું ઉદાહરણ આપવાની જરૂર નથી કે ભારતને કેવી રીતે સામેલ કરવું જોઈએ.
