દેશમાં દવાની દુકાનોની અછત નથી, પરંતુ ગરીબોના ખરાબ સમયમાં અહીં માનવતા શોધવી એ ભગવાનને શોધવાથી કમ નથી. 16 વર્ષીય અર્જુન દેશપાંડે તેની પત્ની માટે દવાઓ ખરીદતી વખતે એક વૃદ્ધ વ્યક્તિને પૈસાના અભાવે લાચાર જોઈને ચોંકી ગયો હતો. હૃદય, ન્યુરોલોજિકલ કે કેન્સર જેવા મોટા રોગોમાં દર મહિને દવાઓનો ખર્ચ 15-20 હજાર થઈ જાય છે તો મધ્યમ વર્ગનો પરિવાર તેમની સારવાર કેવી રીતે કરાવશે. શું દવાઓ ખરેખર એટલી મોંઘી છે, જો એમ હોય તો શા માટે? પૈસાના અભાવે કેટલા લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા હશે, શું આ સમસ્યાનો કોઈ ઉકેલ આવી શકે છે, શું આ ક્ષેત્રમાં નવીનતા લાવી શકાય? આ સવાલોથી પરેશાન અર્જુન દેશપાંડેને જેનરિક દવાના રૂપમાં જવાબ મળ્યો, તો સૌથી પહેલા સમજીએ કે જેનરિક દવા શું છે? અને જેનરિક દવા અને બ્રાન્ડેડ દવા વચ્ચે શું તફાવત છે? સંશોધનથી બનતી દવાઓની પેટન્ટ હોય છે, પેટન્ટની સમાપ્તિ પછી કોઈપણ ઉત્પાદક તે ફોર્મ્યુલામાંથી દવાઓ બનાવી શકે છે, જેનેરિક દવા એવી દવા છે જે કોઈપણ પેટન્ટ વિના બનાવવામાં અને વહેંચવામાં આવે છે. મોટી ફાર્મા કંપનીઓ બ્રાન્ડેડ દવાઓ ઇચ્છિત ભાવે વેચે છે અને જેનરિક દવાઓ સસ્તા ભાવે વેચાય છે.
અર્જુને લગભગ 80% ઓછી કિંમતની જેનરિક દવા સામાન્ય માણસની પહોંચમાં લાવવાનું વિચાર્યું. અર્જુને ફાર્મસી-એગ્રીગેટર મોડલ પર જેનરિક બેઝ ફાર્મા સ્ટાર્ટઅપ શરૂ કર્યું અને માત્ર 3 વર્ષમાં 150 શહેરોમાં 2000 થી વધુ ફ્રેન્ચાઇઝી સ્ટોર્સ શરૂ થયા છે. આજે દેશમાં સસ્તી અને સબસિડીવાળી જેનેરિક દવાની જરૂર છે, ભારત જેનરિક દવાઓનો વિશ્વનો બીજો સૌથી મોટો ઉત્પાદક દેશ છે. 80% જેનરિક દવાઓનું ઉત્પાદન કરવા છતાં, મોટાભાગની નિકાસ કરવામાં આવી છે. તેથી, ભારતમાં જેનરિક દવાઓની ઉપલબ્ધતા વસ્તીની જરૂરિયાત કરતાં ઘણી ઓછી હતી. આવી સ્થિતિમાં, અર્જુને ન માત્ર જેનરિક મેડિકલ સ્ટોર્સ શરૂ કર્યા પરંતુ આ બિઝનેસ માટે જરૂરી ઇકોસિસ્ટમ બનાવવા પર પણ ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું.
દેશના દરેક સામાન્ય માણસ સુધી પહોંચવાના મિશન પર નીકળેલા અર્જુને લુક અને ડિઝાઈન કરતાં જેનરિક બેઝ સ્ટોર્સમાં દવાઓની ઉપલબ્ધતા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું હતું, સાથે જ કંપનીએ ફ્રેન્ચાઈઝીને તમામ પ્રકારની સહાય પૂરી પાડવા પર ભાર મૂક્યો હતો.
જેનરિક બેઝ ફ્રેન્ચાઇઝીને ક્યારેય ઇન્વેન્ટરીની અછતનો સામનો કરવો પડતો નથી કારણ કે કંપની તેની પોતાની બ્રાન્ડ હેઠળ ઉત્પાદિત દવાઓ મેળવે છે. માત્ર 3 વર્ષમાં, કંપનીએ મોટા શહેરો સિવાય ત્રિપુરા, ઝારખંડ, ઓડિશા, બિહાર જેવા રાજ્યોના આંતરિક ભાગોમાં તેની પહોંચ બનાવી છે, આ ઝડપી વૃદ્ધિ પાછળ સ્થાપકની સખત મહેનત, જેનેરિક દવાની જરૂરિયાત અને ઉપલબ્ધતાનો અંદાજ લગાવી શકાય છે. . શરૂઆતથી, જેનરિક આધાર માત્ર કાર્બનિક વૃદ્ધિ દ્વારા માપવામાં આવ્યો છે કારણ કે આજના ગ્રાહક જાગૃત છે.
16 વર્ષના અર્જુન દેશપાંડેએ માત્ર 15 હજારની સ્ટાર્ટઅપ મૂડી સાથે જેનરિક આધારનો પાયો નાખ્યો હતો, પરંતુ આજે કંપની ભારતના ફાર્મા ઉદ્યોગમાં 8000-10000 લોકો માટે રોજગાર પેદા કરી રહી છે અને લોકોને પોસાય તેવા ભાવે દવાઓ પૂરી પાડવા સક્ષમ છે. ગરીબ ફાર્મા ક્ષેત્રમાં નવીનતા લાવી રહેલા આ યુવા સ્થાપકને રતન ટાટા જેવા અનુભવી ઉદ્યોગપતિઓ અને રોકાણકારોનો ટેકો મળ્યો.
અર્જુનના આ સાહસને રાજ્ય સરકારો તરફથી સારો ટેકો મળી રહ્યો છે, તાજેતરમાં જ કંપનીએ ઉત્તર પ્રદેશ સરકાર સાથે 700 સ્ટોર્સ માટે MOU સાઈન કર્યા છે, આગામી 2 વર્ષમાં કંપની દેશના 400 શહેરોમાં 5000 ફ્રેન્ચાઈઝી શરૂ કરવાનું લક્ષ્ય ધરાવે છે. આ સાથે કેન્સરની દવાને જેનેરિક કેટેગરીમાં લાવીને કેન્સર પીડિતોને આર્થિક રાહત આપવાનું કામ ચાલી રહ્યું છે. એટલું જ નહીં, ભારતના લોકોને સસ્તી દવાઓ આપવાના મિશનની સાથે, અર્જુન જનરેકી આધારની તર્જ પર વેટરનરી જેનેરિક મેડિકલ સ્ટોર્સની શૃંખલા શરૂ કરવા માટે આગળ વધી રહ્યો છે.
